『蔡英文總統代表政府向原住民族道歉文』
“vecik ta kinitjauvalitan nua cung tung a ti Cai ing un tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan”
2016年8月1日
二十二年前的今天，我們憲法增修條文裡的「山胞」正式正名為「原住民」。這個正名，不僅去除了長期以來帶有歧視的稱呼，更突顯了原住民族是臺灣「原來的主人」的地位。
tucu a qadaw ka sika 22 a cavilj a pitjaisangas, azua “sanpaw” aya vecik itua tja kimpu, pinavalitan anga tua “ yuncuming” aya tja kangadanan.
aicu a pinavalitan a seman kangadanan, inika amin a semualap tua pinakacuan ta sinisan paqetelng a papungadan, pakeljang anga uta tu avan a kacalisiyan a “kaqulidan a kaimazan i taiwan a caucau”.

站在這個基礎上，今天，我們要更往前踏出一步。我要代表政府，向全體原住民族，致上我們最深的歉意。對於過去四百年來，各位承受的苦痛和不公平待遇，我代表政府，向各位道歉。
tucu a qadaw, tjakasimazai a temagilj a pacun, sa tja patjaljiaqayaw anga itjen tu tadjekuacan. uri kitjauvalit aken tua siihu, a pasemalaw tua tjaljavavavan a kipaqaljai tua kakazuku anga a kacalisiyan a mapuljat. uri sevalit aken tua siihu, a kipaqaljai a pudjavadjavai tjanumun a mapuljat, itua sitjaisangasan a 400 a cavilj, a masa nu kipaula kata inika pinapapamamavan a kilalaing tjanumun.

我相信，一直到今天，在我們生活周遭裡，還是有一些人認為不需要道歉。而這個，就是今天我需要代表政府道歉的最重要原因。把過去的種種不公平視為理所當然，或者，把過去其他族群的苦痛，視為是人類發展的必然結果，這是我們今天站在這裡，企圖要改變和扭轉的第一個觀念。
masalu aken, kumalji a patje tucu, ita tjakinatevteveljan, izuanan a kimapida a caucau a kinemnemnem tu sikuda a pudjavadjavai ayaya. saka avan aicu, a uri ku sitjaljumaza tucu a qadaw a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai a kipaqaljai. saka a patjara inika pinapapamamavan, kata kinipaulan nua zuma zuku a kasicuayan, izua sakamayan a namatazua itua pinasasevalivalitan nua caucau ayaya a sipacunan, avan a tja sinika imaza a nasaljinga tu pavalit tu mumalj a semangas.

讓我用很簡單的語言，來表達為什麼要向原住民族道歉的原因。臺灣這塊土地，四百年前早有人居住。這些人原本過著自己的生活，有自己的語言、文化、習俗、生活領域。接著，在未經他們同意之下，這塊土地上來了另外一群人。
歷史的發展是，後來的這一群人，剝奪了原先這一群人的一切。讓他們在最熟悉的土地上流離失所，成為異鄉人，成為非主流，成為邊緣。
pai ku madjuludjuluaw a ku kai a qivu, a pasemalaw tuki anema patarevan nua pudjavadjavai tua kacalisiyan. aicu a kadjunangan i taiwan, pitjaisangas tua 400 a cavilj izuanga a caucau a kaimazan. aicu a marka caucau imaza izua niamadju angata a sikacu, a kai, a bungka, a kakudanan, a sikavaljuljutan. pitjaivililjanga, manu izua a taciuran a caucau inika pinusaluan, sa pangtjez a semamaza taicu a kadjunangan. saka itua nacemalivat a likisi, aicu a tjaivililj a nakitevalj a caucau, qavan anga tua nanemanemanga a penuljat a kaimazan a caucau. pai sapakalivui anga a penulingelingetj tiamadju a kemasi tua kinatavakan a kadjunangan, saka masan tjeqaljaqalja anga caucau, ini anga ka tiamadju a malailaing, sinantailj anga a caucau tiamadju.

一個族群的成功，很有可能是建立在其他族群的苦難之上。除非我們不宣稱自己是一個公義的國家，否則這一段歷史必須要正視，真相必須說出來。然後，最重要的，政府必須為這段過去真誠反省，這就是我今天站在這裡的原因。
a namirazek a kinakunian, palemek tu liningedjelj a pitua siselapai nua zuma nu zukuan. nu uri kipasemalaw tjen tu kananguaqan a tja kukka, tjara tja sanpazangalen aicu a tja pinacalivat a likisi, sa tja pasemalavan a paquliqulid a kinakemudamudan. saka nakuya inika kemasi varung a siihu a kipalikuz tua namayatucu a pinacalivat katjaisangas, pai avan aicu a ku sinikalingdjelj tucu a qadaw i maza.

有一本書叫做「臺灣通史」。它的序言的第一段提到：「臺灣固無史也。荷人啟之，鄭氏作之，清代營之。」。這就是典型的漢人史觀。原住民族，早在幾千年前，就在這塊土地上，有豐富的文化和智慧，代代相傳。不過，我們只會用強勢族群的角度來書寫歷史，為此，我代表政府向原住民族道歉。
izua ita sapitj a pinaka “ taiwantungse”. ita sangasangasan a kai a takalan, napatjanema a “ neka nu likisi na se taiwan. se hullanda a caucau a na patagilj, lja ceng a caucau a nakipusengsengan, pinaljavakan na cingtai a nakilalaing,” aya. aicu a kai, makeljang aravac tu sikinemneman nua pairang a caucau. a kakazuku a kacalisiyan, ka pida kuzulj a cavilj a pitjaisangas, imaza anga tusa kadjunangan, izuanga a martimaljimalji a natemalidu a bungka kata puvarungan, saka pazuruzurung a pinasasevalivalitan anga. ljakua, a tja sivecikan tua likisi, tja sinikilaing tua tjapupicul a naqemizing a zuku. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kakazuku a kacalisiyan.

荷蘭及鄭成功政權對平埔族群的屠殺和經濟剝削，清朝時代重大的流血衝突及鎮壓，日本統治時期全面而深入的理番政策，一直到戰後中華民國政府施行的山地平地化政策。四百年來，每一個曾經來到臺灣的政權，透過武力征伐、土地掠奪，強烈侵害了原住民族既有的權利。為此，我代表政府向原住民族道歉。
a sivitai na hullanda kata pinaljavakan ni ceng-ceng-kung napapacai tua tjuruvu a pingpu zuku a caucau, sa qavi tiamadju tua sikavaljualjut; a pinaljavakan na cingcau izua kudral aravac a maqaqeciqeci kata paselapai; a pinaljavakan nua zipun na penulinglingetj a kemaljaqulidan angata a pavalit a seman caucau niamadju, patja tucu a pitjaivililj anga tua maqaqeci, kamayan a cunghuaminku a puri seman pairang ta kacalisiyan. aicu a 400 a cavilj, a nasemamaza anga i taiwan a paljavak a marka siihu, nasema picul a lemivu, naqemav tua kadjunangan, a semavuta a papeneka tua kaniamadjuan a manguaqan a kacalisiyan. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

原住民族依傳統慣習維繫部落的秩序，並以傳統智慧維繫生態的平衡。但是，在現代國家體制建立的過程中，原住民族對自身事務失去自決、自治的權利。傳統社會組織瓦解，民族集體權利也不被承認。為此，我代表政府向原住民族道歉。
a kacalisiyan sikilailaing tua kakudan a pakaizua tua marasudjan nua taqaljaqaljan, saka izua kemasi sicuayan a puvarungan madjadjalu katua nanemanemangan i kacauan. ljakua, tucu a liningedjelj a venaquan a kakudanan nua kukka, neka anga nu picul nua kacalisiyan a kisumadju a kipenetj tua patjara niamadju a sengsengan, neka anga nu picul a kisumadju a kilalaing tua taqaljaqaljan. namaceperak anga sicuayan a sirasudjan ta qinaljan, sa inika sinumavan tiamadju na vaquan a pinaka minsiu a sirasudjan. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

原住民族本來有他們的母語，歷經日本時代的同化和皇民化政策，以及1945年之後，政府禁止說族語，導致原住民族語言嚴重流失。絕大多數的平埔族語言已經消失。歷來的政府，對原住民族傳統文化的維護不夠積極，為此，我代表政府向原住民族道歉。
a kacalisiyan tjara izuazua a kai niamadju a paqulid, ka cemalivat tu zipun a napaljavak a pinnetj tu masa kipalaing tu pavalit a seman caucau niamadju; ka pitjaivililj ta 1945 a cavilj, ljemaini anga a siihu a qivu tua kai a kinacalisian, avan a sika patjaseqazaqazalj anga a maulaw na kai nua kacalisiyan.pai sa namaqulip anga a mareka kai nua se pingpu zuku. a namasasevalivalit a siihu, inika nakisasusu tua kakudan tua bungka nua kacalisiyan, pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

當年，政府在雅美族人不知情的情況下，將核廢料存置在蘭嶼。蘭嶼的族人承受核廢料的傷害。為此，我要代表政府向雅美族人道歉。
pai tazua cavilj, ka inika kemljakeljang a yami zuku, pasazuain i lanyu na siihu azua paljiq na dingki. sa kipaulaula a marka taqaljaqaljan i lanyu. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua yami zuku a caucau.
自外來者進入臺灣以來，居住在西部平原的平埔族群首當其衝。歷來統治者消除平埔族群個人及民族身分，為此，我也要代表政府，向平埔族群道歉。
ka patagilj a saqumaqanen a i taiwan nua kasicasaw a zuma a caucau, avan a i kazatjazatja i pasakaledep a pingpu zuku a sangasan a kicevungan. a namasasevalivalit anga a nazemang, qinulip anga a ngadan nua caucau kata kinazukuan nua se pingpu. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua pingpu zuku.

民主轉型後，國家曾經回應原住民族運動的訴求。政府做過一些承諾、也做過一些努力。今天，我們有相當進步的《原住民族基本法》，不過，這部法律，並沒有獲得政府機關的普遍重視。我們做得不夠快、不夠全面、不夠完善。為此，我要代表政府，向原住民族道歉。
a pitjaivililj tua kinamapavalitan a masan minsiu, natemvela a kukka tua kiqaung nua kacalisiyan. sa izua siniljaui nua siihu, izua anga uta kinisamuljan a kedri. tucu a qadaw, izua anga a namasan qapulu hulic na kacalisiyan a pinaka “ yuncumin cipenva”. ljakua, aicu a hulic, inika sinan pazangal nua marka kisasusususu itua siihu, gemalju anga a lingedjeljen, inika namakakaizuazua, inika namaqacuvung. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

臺灣號稱「多元文化」的社會。但是，一直到今天，原住民族在健康、教育、經濟生活、政治參與等許多層面的指標，仍然跟非原住民族存在著落差。同時，對原住民族的刻板印象、甚至是歧視，仍然沒有消失。政府做得不夠多，讓原住民族承受了一些其他族群沒有經歷過、感受過的痛苦和挫折。為此，我要代表政府，向原住民族道歉。
aicu a i taiwan pinaka kinatevteveljan a siakai nua “namapakakaizuazua a bungka”, ljakua, patje tucu a qadaw, aicu a pitua tarivakan na kinacavacavan, pitua sikituluan, pitua sikavaljualjut a kizai, a pitua sikicapiljan tua siizi na kacalisiyan, namacacadja anan aravac katua inika kacalisiyan a caucau i taiwan. a sipacunan a seman kacalisiyan, a sisanpavalan, kamayan a izua a patje tucu. inika namadjaljun a kinudanan nua siihu, avan nu sika nacemavulid sakamayan a kacalisiyan tua siselapai kata kipaula a inika kinljang nua pairang. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

我們不夠努力，而且世世代代，都未能及早發現我們不夠努力，才會讓各位身上的苦，一直持續到今天。真的很抱歉。今天的道歉，雖然遲到了很久，但卻是一個開始。我不期望四百年來原住民族承受的苦難傷害，會因為一篇文稿、一句道歉而弭平。但是，我由衷地期待，今天的道歉，是這個國家內部所有人邁向和解的開始。
inika qacuvung a kisamulja na siihu, saka inika nakemljang a kirimu a siihu tu inika qacuvung a kisamulja, avan a sika kamayan a nu siselapai a patje tucu. djavadjavai a paqulid. a ku pudjavadjavai tucu a qadaw, ui tu gemalju anga aravac, ljakua ki namasan patagilj aicu. Inika ken a nakikaljava tu uri masa mavan aicu a pinuitan a vincikan, a kai a pudjavadjavai, saka uri masan neka anga a nu cinavulid a kipaula a nu piqai i varung a kacalisiyan. ljakua, nasaljinga aken a paqulid, tu aicu a ku pudjavadjavai tucu a qadaw, uri maqati a masan tagilj nua madjadjaludjalu na taqaljaqaljan a mapuljat i maza itua tja kuni.

請容我用一個原住民族的智慧，來說明今天的場合。在泰雅族的語言裡，「真相」，叫做Balay。而「和解」叫做Sbalay，也就是在Balay之前加一個S的音。真相與和解，其實是兩個相關的概念。換句話說，真正的和解，只有透過誠懇面對真相，才有可能達成。
uri paka tua caquan aken nua kacalisiyan, a pasemalaw tua tja kinatevteveljan tucu a qadaw. a kai nua se tayal zuku, “balay” aya tua kaqulidan. sbalay aya qivu tua maljaljenguanguaq”, nu pazuljuan a balay a pitjaiqayaw tua s a vicik. a kaqulidan kata madjadjalu, izua kakacapilj a mamaw. nu tja siumalj a qivu, a kaqulidan a madjadjaludjalu, amin nu nakemasi varung itjen a kiljaqulid a kemljang tua kaqulidan a tja pinacalivat, mavan a uri namaqacuvung.

在原住民族的文化裡，當有人得罪了部落裡的其他人，有意想要和解的時候，長老會把加害者和被害者，都聚集在一起。聚在一起，不是直接道歉，而是每個人都坦誠地，講出自己的心路歷程。這個說出真相的過程結束之後，長老會要大家一起喝一杯，讓過去的，真的過去。這就是Sbalay。
itua kakudan nua kacalisiyan, nu izua sepasaliw tua zuma caucau i qinaljan, saka nasaljinga tua kidjadjaluan, papecevungen nua vuluvulung azua napasaliw kata pinasalivan a caucau. nu maqepu anga tiamadju, a inika avan a pudjavadjavai ta kai a sisangas, avan a kemasi varung a macidicidilj a caucau, sa pasemalaw tua pinacalivat a kipaula niamadju. nu napasemalaw anga tua paquliqulid a pinacalivatan, pai malap anga a vuluvulung tua i kuppu sa kitekel anga tua timaimangan, pai a sicuayan anga, pacalivaten anga a paqulid. aicu avan a paqulid a pinaka sbalay.

我期待今天的場合，就是一個政府和原住民族之間的Sbalay。我把過去的錯誤，過去的真相，竭盡所能、毫無保留地講出來。等一下，原住民族的朋友，也會說出想法。我不敢要求各位現在就原諒，但是，我誠懇地請大家保持希望，過去的錯誤絕對不會重複，這個國家，有朝一日，可以真正走向和解。
a ku kikaljava tua tja kinatevteveljan tucu a qadaw, mavan a sbalay nua siihu kata kacalisiyan. napapuljat aken tua ku picul, tua ku kinljang a pasemalaw tua pinasalisalivan nua siihu ka tjaisangas. nu sauni tjara pasemalaw a tja qali a kacalisiyan tua vinarungan niamadju. inika ken a temuru a qiqaung tua nu sipazekatj tucu i maza, ljakua, kiqaung aken tjanumun tu naseman puzangalan mun, tu tjara ini anga ka uri mumalj a mapacun a mamaw a pinasalivan ka sicuayan, saka aicu a tja kukka, tjara izua tu ita a qadaw, tu maqati a kemaljaqulidan a madjadjaludjalu.

今天只是一個開始，會不會和解的責任，不在原住民族以及平埔族群身上，而在政府身上。我知道，光是口頭的道歉是不夠的，為原住民族所做的一切，將是這個國家是否真正能夠和解的關鍵。
tucu a qadaw namasan tagilj sakamaya, a pusikining tua madjadjaludjalu inika kacalisiyan katua pingpu a caucau, avan a siihu. kemljang aken tu inika qacuvung a sema kai sakamaya a pudjavadjavai, amin a sinan sengsengan a pitjaivililj na siihu a masa kacalisiyan, avan a uri sikakeljang tu uri madjadjaludjalu a tja kukka a paqulid tuki ini.

我要在此正式宣布，總統府將設置「原住民族歷史正義與轉型正義委員會」。我會以國家元首的身分，親自擔任召集人，與各族代表共同追求歷史正義，也會對等地協商這個國家往後的政策方向。
uri tjaljumaza ken a pasemalaw, a i tua ku kinaizuanan a cungtungvu, uri pakaizua ken tua “ kinateveteveljan a kisan ljemenguaq a pacikel tua namapaqulid a likisi kata kisan pacikel tua kamanguaq a paqulid nua marka kacalisiyan”. uri pakatua ngadan aken nua tjaljavavavan malailaing nua tja kuni, a kisan vuluvulung taicu a kinateveteveljan. sa ku kisaseljang tua sinkauljan nua kakazuku a caucau, a kisamulja paseljenguaq tua likisi, a napapamamaw uta a marasudj tua uri kisamuljain a pitjaivililj naicu a kukka.

我要強調，總統府的委員會，最高度重視的，是國家和原住民族的對等關係。各族代表的產生，包括平埔族群，都會以民族和部落的共識為基礎。這個機制，將會是一個原住民族集體決策的機制，可以把族人的心聲真正傳達出來。
uri paljaluay aken tu, a tjaljavavavan tua sinan pazangal nua kinateveteveljan itua cungtungvu, avan a papamamaw tua qiniladjan nua kacalisiyan kata kukka. a pinaparangezan nua kakazuku, a patjelja pingpu zuku, tjara mavan a rasurasudjan nua taqinaljanan a uri kasizuanan. aicu a sinan djalan, uri masan tineveteveljan anga tua vinarungan nua kakazuku a kacalisiyan, saka uri masan kakasizuan a kemljang tua varung nua kacalisiyan a mapuljat.

另外，我也會要求行政院定期召開「原住民族基本法推動會」。委員會中所形成的政策共識，未來的政府，會在院的層級，來協調及處理相關事務。這些事務包括歷史記憶的追尋、原住民族自治的推動、經濟的公平發展、教育與文化的傳承、健康的保障，以及都市族人權益的維護等等。
izua zuma anga, uri pazazekatj aken tua sincenyun tu pennetj a pakaizua tua “ kinateveteveljan nua kisan papezangal tua namasan qapulu a kakudan na kacalisiyan .” pai azua pinaka izua a sengsengan imaza, uri mavan anga a pasusuan nua siihu, sa masan kasizuangan nua tjaljavavavan a kinatevteveljan nu marasudj a kipusengsengan tua sengsengan nua kacalisiyan. pai aicu a sengesengan izua pakatua kipakim a pacikel tua likisi, papirazek tua kisumadju a zemang tua qinaljan a kacalisiyan, papamamaw a kisaseljang tua kizai, sikituluan kata pazurung a bungka, paljakev ta nasuljivatj a kinacavacavan, kata paljakev ta manguaqan nua i pairairang anga a kacalisiyan….

對於現代法律和原住民族傳統文化，有些格格不入的地方，我們要建立具有文化敏感度的「原住民族法律服務中心」，透過制度化的設計，來緩和原住民族傳統慣習和現行國家法律規範之間，日益頻繁的衝突。
nu izua sikamartimaljian nua kakudan na kacalisiyan katua situcuan a hulic, uri pazazekatj aken tua sincenyun tu pakaizua tua “ kinateveteveljan a kisan pusaladj tua kacalisiyan a pakatua hulic”, sa pakatua nanguaq a rasudjan a papekedri tua macacugecug katua rivurivuan nua siihu katua kacalisiyan.

我們會要求相關部門，立刻著手整理，原住民族因為傳統習俗，在傳統領域內，基於非交易的需求，狩獵非保育類動物，而遭受起訴與判刑的案例。針對這些案例，我們來研議解決的方案。
tjara men a pazazekatj tua izua a kipusengsengsengan itua siihu tu pakirimu a seman vecik tua patjara kakudan nua kacalisiyan a qemaljup tua inika sinikaqilji nua hulic a qemuziquzip, sa djameqi tiamadju a seman pasaliw a remusung. aicu a namayatucu, tjara men a kinemenem tua sikamasuqadjayan a djalan.

我也會要求相關部門，針對核廢料儲存在蘭嶼的相關決策經過，提出真相調查報告。在核廢料尚未最終處置之前，給予雅美族人適當的補償。
同時，在尊重平埔族群的自我認同、承認身分的原則下，我們將會在九月三十日之前，檢討相關法規，讓平埔族身分得到應有的權利和地位。
uri pazazekatj aken tua marka kicapicapilj, tu pasemalaw tu namakuda angata a pinnetjan a seman papadjengan ta paljiq na dingki tua i lanyu. sa pavai a siihu tua nasedjaljep a valet tua yami zuku, a pitjaisangas tua semualap taicu a paljiq izua.
pai tucu, masa tja paseljang tua kisanpazangal a kimadju nua pingpu zuku katua kipakeljang tua kinaqatian niamadju, pai a pitjaisangas tua sika 30 a qadaw nusika
9 qiljas tucu a cavilj, uri maljavar a siihu tu pennetj ta hulic, saka maqati a mapacikel a niamadju angata a kamanguaq katua kinapingpu zukuan.

今年的十一月一日，我們會開始劃設、公告原住民族傳統領域土地。部落公法人的制度，我們已經推動上路，未來，原住民族自治的理想，將會一步一步落實。我們會加快腳步，將原住民族最重視的《原住民族自治法》、《原住民族土地及海域法》、《原住民族語言發展法》等法案，送請立法院審議。
nu sika 1 a qadaw tua sika 11 qiljas tucu a cavilj, uri puvecik amen a pukeljang, sa nia pasemalaw tua patje inuinu angata a kadjunangan nua kacalisiyan a kemasicuai. papezangazangal anga men tu masan huzing itua hulic a taqinaljanaljanan, , saka nu tjaivililj, a saljingan tu kisumadju a paljavak na kacalisiyan, tjara mapasusu a maitaita. uri papedjaljaw amen tua nia sidjekuacan, sa nia satjezi a kirimu a pasa tua lip-pu-ing a sinanpazangal aravac na kacalisiyan a “vecik tua sipaljavakan a kisumadju na kacalisiyan”, “ vecik tua kadjunangan katua ljavek na kacalisiyan”, “vecik tua sipapirazekan tua kai na kacalisiyan”, sa lingdjelji a seman hulic.

今天下午，我們就要召開全國原住民族行政會議。在會議中，政府會有更多政策的說明。以後每一年的八月一日，行政院都會向全國人民報告原住民族歷史正義及轉型正義的執行進度。落實原住民族的歷史正義，並建立原住民族的自治基礎，就是政府原住民族政策上的三大目標。
nu masukecengelj tucu a qadaw, uri kaigi amen tua patjara sengsengan nua kakazuku a kacalisiyan. i maza ita kakaigian, uri masan tjaliaw aravac a pasemalaw tua uri kipusengsenganen nua siihu. a pitjaivililj, nu djemaljun a sika 1 a qadaw tua sika 8 a qiljas a ljemita tu cavilj, tjara pasemalaw a sing-ceng-yun tu patje inuinu anga a kinipusengsengan tua patjara paseljenguaq tua likisi kata pasata manguaqan nua marka kacalisiyan. saka aicu a kemalja pacikelan tua kaqulidan a likisi na kacalisiyan, a patjara pakaizua tua kisumadju a remasudj na kacalisiyan, avan a masantjelulj a pinnetj nua siihu tu kakisamuljain a padjaljun.

我要邀請在場的、在電視及網路轉播前的全體原住民族朋友們，一起來當見證人。我邀請大家來監督，而不是來背書。請族人朋友用力鞭策、指教，讓政府實現承諾，真正改進過往的錯誤。
我感謝所有的原住民族朋友，是你們提醒了這個國家的所有人，腳踏的土地，以及古老的傳統，有著無可取代的價值。這些價值，應該給予它尊嚴。
a marka kacalisiyan, a i maza, a pacucun tua tilivi katua itelnik a taqaljaqaljan a marka ku qalialian a kacalisiyan a mapuljat, pai timunai a kisan rupasekeljakeljang. a nu sinika i maza, ku djinaulj mun tu pusaladj a zemazaw, inika mavan a uri husiiu. timun a marka ku sikataqaljan zangalu a pakipapaulingaw, a temulu, ulja namakapasusu a siihu tua sinikieces, sa kiumalj a paqulid tua sicuayan a pasalisaliw.
masalu aken tua marka ku qali a kacalisiyan a mapuljat, timun a napakipapaulingaw tua caucau a mapuljat i itua tja kukka, a nu djekap taicu a kadjunangan, kata nu kakudanan a kemasi sicuayan, inika maqati a pasevalitan tua nanemanga. a kinamasan pazangal naicu a penuljat, nakuya tjara tjasan tjaljavavavan a paqulid.

未來，我們會透過政策的推動，讓下一代的族人、讓世世代代的族人，以及臺灣這塊土地上所有族群，都不會再失語，不會再失去記憶，更不會再與自己的文化傳統疏離，不會繼續在自己的土地上流浪。
nu tjaivililj, tjara men a pakatua seman sengsengan na siihu a zemurung ta kakudanan na kacalisiyan, saka a tjaivilivililj anga nua kacalisiyan, a namasasevalivalit anga a kacalisiyan, kata kakazuku anga a mapuljat imaza ita kadjunangan i taiwan, sa inianga kamasukai, inianga ka uri masupaqenetjan, sa ini angaka uri seqalja a kacalisiyan tua kakudanan niamadju, ini anga uri seljaljiak itua kadjunangan niamadju.
我請求整個社會一起努力，認識我們的歷史，認識我們的土地，也認識我們不同族群的文化。走向和解，走向共存和共榮，走向臺灣新的未來。
我請求所有國人，藉著今天的機會，一起努力來打造一個正義的國家，一個真正多元而平等的國家。
kiqaung aken tu meseljaseljang a kisamulja a mapuljat, tjakeljangaw a tja likisi, tjakeljangaw a tja kadjunangan, tjakeljangaw uta a martimaljimalji a tja kakudan a kakazuku. sa tje pasa tua namadjadjaludjalu, pasa tua mamamaw a tja kinavaljutan kata tja kinamirazekan, a pasa tua vaquan a tja djalan a taiwan nu tjaivililj.
kiqaung aken tua taqaljaqaljan a mapuljat, kemasi tucu a qadaw, kisamuljai a lemingdjelj tua kananguaqan a kukka, ka qulidan a izua namakakaizuazua a kinakemudamudan, saka namapapamamaw a kakudan a kukka.