『蔡英文總統代表政府向原住民族道歉文』
“vecik ta kinitjauvalitan nua cung tung a ti Cai ing un tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan”

當年，政府在雅美族人不知情的情況下，將核廢料存置在蘭嶼。蘭嶼的族人承受核廢料的傷害。為此，我要代表政府向雅美族人道歉。
pai tazua cavilj, ka inika kemljakeljang a yami zuku, pasazuain i lanyu na siihu azua paljiq na dingki. sa kipaulaula a marka taqaljaqaljan i lanyu. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua yami zuku a caucau.
自外來者進入臺灣以來，居住在西部平原的平埔族群首當其衝。歷來統治者消除平埔族群個人及民族身分，為此，我也要代表政府，向平埔族群道歉。
ka patagilj a saqumaqanen a i taiwan nua kasicasaw a zuma a caucau, avan a i kazatjazatja i pasakaledep a pingpu zuku a sangasan a kicevungan. a namasasevalivalit anga a nazemang, qinulip anga a ngadan nua caucau kata kinazukuan nua se pingpu. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua pingpu zuku.

民主轉型後，國家曾經回應原住民族運動的訴求。政府做過一些承諾、也做過一些努力。今天，我們有相當進步的《原住民族基本法》，不過，這部法律，並沒有獲得政府機關的普遍重視。我們做得不夠快、不夠全面、不夠完善。為此，我要代表政府，向原住民族道歉。
a pitjaivililj tua kinamapavalitan a masan minsiu, natemvela a kukka tua kiqaung nua kacalisiyan. sa izua siniljaui nua siihu, izua anga uta kinisamuljan a kedri. tucu a qadaw, izua anga a namasan qapulu hulic na kacalisiyan a pinaka “ yuncumin cipenva”. ljakua, aicu a hulic, inika sinan pazangal nua marka kisasusususu itua siihu, gemalju anga a lingedjeljen, inika namakakaizuazua, inika namaqacuvung. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

臺灣號稱「多元文化」的社會。但是，一直到今天，原住民族在健康、教育、經濟生活、政治參與等許多層面的指標，仍然跟非原住民族存在著落差。同時，對原住民族的刻板印象、甚至是歧視，仍然沒有消失。政府做得不夠多，讓原住民族承受了一些其他族群沒有經歷過、感受過的痛苦和挫折。為此，我要代表政府，向原住民族道歉。
aicu a i taiwan pinaka kinatevteveljan a siakai nua “namapakakaizuazua a bungka”, ljakua, patje tucu a qadaw, aicu a pitua tarivakan na kinacavacavan, pitua sikituluan, pitua sikavaljualjut a kizai, a pitua sikicapiljan tua siizi na kacalisiyan, namacacadja anan aravac katua inika kacalisiyan a caucau i taiwan. a sipacunan a seman kacalisiyan, a sisanpavalan, kamayan a izua a patje tucu. inika namadjaljun a kinudanan nua siihu, avan nu sika nacemavulid sakamayan a kacalisiyan tua siselapai kata kipaula a inika kinljang nua pairang. pai masa mavan aicu, tjalju maza ken a kitjauvalit tua siihu a pudjavadjavai tua kacalisiyan.

我們不夠努力，而且世世代代，都未能及早發現我們不夠努力，才會讓各位身上的苦，一直持續到今天。真的很抱歉。今天的道歉，雖然遲到了很久，但卻是一個開始。我不期望四百年來原住民族承受的苦難傷害，會因為一篇文稿、一句道歉而弭平。但是，我由衷地期待，今天的道歉，是這個國家內部所有人邁向和解的開始。
inika qacuvung a kisamulja na siihu, saka inika nakemljang a kirimu a siihu tu inika qacuvung a kisamulja, avan a sika kamayan a nu siselapai a patje tucu. djavadjavai a paqulid. a ku pudjavadjavai tucu a qadaw, ui tu gemalju anga aravac, ljakua ki namasan patagilj aicu. Inika ken a nakikaljava tu uri masa mavan aicu a pinuitan a vincikan, a kai a pudjavadjavai, saka uri masan neka anga a nu cinavulid a kipaula a nu piqai i varung a kacalisiyan. ljakua, nasaljinga aken a paqulid, tu aicu a ku pudjavadjavai tucu a qadaw, uri maqati a masan tagilj nua madjadjaludjalu na taqaljaqaljan a mapuljat i maza itua tja kuni.

請容我用一個原住民族的智慧，來說明今天的場合。在泰雅族的語言裡，「真相」，叫做Balay。而「和解」叫做Sbalay，也就是在Balay之前加一個S的音。真相與和解，其實是兩個相關的概念。換句話說，真正的和解，只有透過誠懇面對真相，才有可能達成。
uri paka tua caquan aken nua kacalisiyan, a pasemalaw tua tja kinatevteveljan tucu a qadaw. a kai nua se tayal zuku, “balay” aya tua kaqulidan. sbalay aya qivu tua maljaljenguanguaq”, nu pazuljuan a balay a pitjaiqayaw tua s a vicik. a kaqulidan kata madjadjalu, izua kakacapilj a mamaw. nu tja siumalj a qivu, a kaqulidan a madjadjaludjalu, amin nu nakemasi varung itjen a kiljaqulid a kemljang tua kaqulidan a tja pinacalivat, mavan a uri namaqacuvung.

在原住民族的文化裡，當有人得罪了部落裡的其他人，有意想要和解的時候，長老會把加害者和被害者，都聚集在一起。聚在一起，不是直接道歉，而是每個人都坦誠地，講出自己的心路歷程。這個說出真相的過程結束之後，長老會要大家一起喝一杯，讓過去的，真的過去。這就是Sbalay。
itua kakudan nua kacalisiyan, nu izua sepasaliw tua zuma caucau i qinaljan, saka nasaljinga tua kidjadjaluan, papecevungen nua vuluvulung azua napasaliw kata pinasalivan a caucau. nu maqepu anga tiamadju, a inika avan a pudjavadjavai ta kai a sisangas, avan a kemasi varung a macidicidilj a caucau, sa pasemalaw tua pinacalivat a kipaula niamadju. nu napasemalaw anga tua paquliqulid a pinacalivatan, pai malap anga a vuluvulung tua i kuppu sa kitekel anga tua timaimangan, pai a sicuayan anga, pacalivaten anga a paqulid. aicu avan a paqulid a pinaka sbalay.

我期待今天的場合，就是一個政府和原住民族之間的Sbalay。我把過去的錯誤，過去的真相，竭盡所能、毫無保留地講出來。等一下，原住民族的朋友，也會說出想法。我不敢要求各位現在就原諒，但是，我誠懇地請大家保持希望，過去的錯誤絕對不會重複，這個國家，有朝一日，可以真正走向和解。
a ku kikaljava tua tja kinatevteveljan tucu a qadaw, mavan a sbalay nua siihu kata kacalisiyan. napapuljat aken tua ku picul, tua ku kinljang a pasemalaw tua pinasalisalivan nua siihu ka tjaisangas. nu sauni tjara pasemalaw a tja qali a kacalisiyan tua vinarungan niamadju. inika ken a temuru a qiqaung tua nu sipazekatj tucu i maza, ljakua, kiqaung aken tjanumun tu naseman puzangalan mun, tu tjara ini anga ka uri mumalj a mapacun a mamaw a pinasalivan ka sicuayan, saka aicu a tja kukka, tjara izua tu ita a qadaw, tu maqati a kemaljaqulidan a madjadjaludjalu.

今天只是一個開始，會不會和解的責任，不在原住民族以及平埔族群身上，而在政府身上。我知道，光是口頭的道歉是不夠的，為原住民族所做的一切，將是這個國家是否真正能夠和解的關鍵。
tucu a qadaw namasan tagilj sakamaya, a pusikining tua madjadjaludjalu inika kacalisiyan katua pingpu a caucau, avan a siihu. kemljang aken tu inika qacuvung a sema kai sakamaya a pudjavadjavai, amin a sinan sengsengan a pitjaivililj na siihu a masa kacalisiyan, avan a uri sikakeljang tu uri madjadjaludjalu a tja kukka a paqulid tuki ini.

3-1│3-2│3-3