愛可以藏很久

●作者/蔡愛蓮牧師

排灣族語說milingan是時間或當下,當人收藏很多milingan時,milingan就成為milimilingan意為傳說或神話故事了。

以其說排灣族人天生喜歡說故事,不如說排灣族人是天生喜歡收藏當下,企圖讓每一個走過的當下時間累積成為美麗的神話。

從小就喜歡留長髮的依靈和阿如艾,當她們剛始讀小學時,同時愛上坐在窗前長髮會被風吹拂的級任老師;而她們的小小手指時就已學會自己綁馬尾,也會互編長辮子。

  那年姊姊依靈要進中學,校方規定耳根下頭髮才能入學,傷心必須將從小跟著她的髮絲剪下落地。

為不使少女夢境落滿地,就將剪下的髮絲借用髮廊過期的月曆紙包了起來,帶回家,放在家裡某一角,讓依靈感覺收藏了很多童年故事。

  魯凱的好朋友樂芙代,好奇地問依靈剪短髮了?順說了一篇少女對長髮美好憧憬的校園趣事,她開心的說:依靈的長髮可以送我收藏嗎?

  依靈和阿如艾從短髮又長髮,直髮又捲髮,長髮又短髮的,時間過了十三年頭….

一個熾熱的禮拜天,樂芙代說有禮物要送給要到大武後山讀書的依靈與阿如艾;放在月桃編織的典雅盒子,打開的當下,所有人的眼睛都亮起來,我的眼眶卻濕了。

  原來是少女真髮絲編織的排灣族tjaljaiku,亮麗的紅黃綠編綁的一條條依靈的黑髮,用精緻的手織minamulugan串成,琉璃珠及銀鈴鐺配飾,是插在頭環後面垂落的真髮的—tjaljaiku,是少女們跳傳統舞的珍貴配件。

  每每排灣族重要節日跳傳統舞時,坐在圈內的是頭目、貴族、耆老,隨著一圈又圈的年輕少女、少男,耆老們不時交頭接耳,確認圈內的某個青年是哪家女孩、男孩?或對圈內青年男女從頭到腳裝扮給於評價與讚賞。青年朋友在向左前進四步舞圈內,眼睛直視對面的異性,心底卻蘊藏著許多靦腆的羞澀與無語的夢境。

  而舞圈中插在少女頭飾後面,身後垂下的tjaljaljiku藏了更深的意義。

排灣族人都明白,傳統舞圈內的裝飾藝術,除了圈內的耆老欣賞外,舞圈外還有更多不語的觀禮、欣賞傳統舞的家屬與族人;排灣族人也相信,讓最美的故事,是做在你自己看不到,卻讓很多人在你身後的讚賞。

  排灣族人也相信愛可以藏很久,就如帶著神力的小米種子,放在甕子裡,可以藏放很久很久之後,只為了天不測風雨時,可以取出來再種植,重新燃起部落生機的延續因子。愛就如小米酒釀,愛藏越久,醇香越深遠,愛是有力量的延伸。愛也像是種子,一種你總是「在」的一份安全感,藏越久,意義更深厚;愛,可以藏很久很久。

《屏東縣斜坡上的文學獎 107年得獎作品》

penadjeng a cuacuai tua kiljivak

 a kai nua sepayuan tua zikang katua tazuazua a qadaw milingan inaya,

saka nu liaw anga a pinadjeng a milingan, kimasan tjaucikel masan milimilingan saka izua anga a sinipupatarevan.

 palemek a izua qivu a tjengelai aravac a seman milimilinga a sepayuan a caucau aya, tjananguaqanan a qivu tu tjenglai a kemasi qinatian a sepayuan a caucau a penadjeng tua zuazua a qadaw, nasaljinga tu padjeng a pinacalivat nua macidicidiljan a caucau saka masan kakipaqenetjan anga a milimilingan.

 ti Eleng kati Aruai kemasi kakedriyan tjenglai aravac tua lemadruadruq tua quvalj niamadju, kapatagilj tiamadju a sema gakku tua kusiaw, padjalim tiamadju a mamaw tua sivalivali a ladruadrua a quvalj nua sinsi a vavayan; ka kakedriyanan tiamadju saigu anga a venengetj a kisumadju tua quvalj niamadju, saigu uta tiamadju a mavavengetj tua tjara quvalj niamadju.

 pai tazua ka uri sema tua kucung a gakku ti tjavulung i Eleng, pinenetjan nua gakku tu vetjekan a quvalj a patje tjaiteku tua calinga, pai natalimuzaw timadju a kivetjek tua kinasi kakedriyan inianan ka ventjeka a quvalj nimadju.

 ulja inika masudram tua saljingan tua kinisanvavayan siniaya, pai ku cavuin azua ngindruqan a quvalj sa cavui tua nacemalivat anga a kuyumi a qadupu, sa ku kacui a tjumaq, pinizuazua a penadjeng, a maru pinadjeng a milimilingan a kinasikakedriyan ni Eleng.

  azua ku drava a se rekai a ti Tjevedai, samalji a kivadaq tu nakivetjek anga tua quvalj ti Eleng? pai saku pasemalavi anga tua liaw a temalidulidu milingan tumasa tjenglayan tua ladruadruq a quvalj ni Eleng, maleva timadju sa qivu a kivadaq: ki maqati a su sipavai tjanuaken a papadjeng a quvalj ni Eleng? aya.

  a quvalj ni Eleng kati Aruai nadrikidrikitj sa uladruadruk, nasevesevetj sa pinapalipaling, naladruadruq saka drikidrikitj anga uta, pai sa pacalivat anga tu 13 a cavilj….

  izua ka sikalihaliha a qadaw ita kaljaculjuan, qivu ti Tjevedai izua ku pakaleva tjai Eleng kati Aruai ayatua uri vaik a cemalivat tua gadu a sema kacedas a kitulu aya, pinadjulu a pitua bulabulai a tjaljev a ngat, ka sucaqevan a tjaljetjaljev, temljar a maca nua timaimanga tua samaljian, ljakua naljemavinga anga ku luseq.

  manu inalang tua kaquvaljan a tjaljaiku nua sepayuan, inalang a qemadjapi tua qudjidjilj, quljizaljizar, liljualjuas a quljaw a kaquvaljan ni Eleng, sacusui tua pinulima a seman minamulugaan, sa pakialalangi tua qata kata ging a keliling, mavan a sikitedetedek a pitjailikuz tua pakaqulu nua marka maqacuvucuvung a vavayavayan a tjaljaiku, namasan pazangal aravac tua sikialalang nu zemiyan a marka vavayavayan.

  nusikatevteveljan a zemiyan nua sepayuan, naqemiladj a marka kavusam, a mazazangiljan, a vavulungan, paljelalailaing tua zemiyaziyan a marka maqacuvucuvung a vavayavayan a uqaljaqaljan, nuaya matjatjengtjengtjeng a vavulungan, a makakivadavadaq tu tima tu ljaima tiamadju? saka talidulidu tua initungang a rinavan nua marka maqacuvucuvung. a zemiyaziyan a marka maqacuvucuvung pacucun a maca a pasatjaiqayaw tua marka sudjusudjuan, sa sinpeljuqan a varung tua siyaqan kata sinansepisepi a pivarung niamadju.

    saka azua sinitedek a pitjailikuz tua pakaqulu a tjaljaiku nua vavayavayan izua liaw aravac a patarevan.

  kemljang a sepayuan a caucau, tua siravarava nu zemiyaziyan, inikami a i tjaiqumaqan tua zemiyaziyan a vavuluvulungan sakamayan, tjatjuruvu anan a caucau itjaisasaw a i palingulj tua ziyan a marka pacucun a ljemizaljizaw. saka masalu uta a sepayuan a caucau, a tjaljabulayan a milimilinga, maru mavan anga inika tjasamacamacain a pacun, ljakua pacucun a tjatjuruvu a caucau tua su kinipusengsengan.

masalu a sepayuan a caucau tu maqati a padjengen a cuacuai a kiljivak, a maru pinucemasan a tjaljayan a vaqu, a pinadjeng a pidjilung, maqati a pakacuacuain, tu masa nukaizua inika namakinemnem a raljiz a cavilj, maqati anga alapen a temalem, saka izuanga kasizuanan a sikavaljut nua taqaljaqaljan. a kiljivak maru sinan vava anga a vaqu, nu tjacuacuai tjaquljemud, tjapaljeceg a nguljinguljan a saluman, a kiljivak maru katjepiculan a padjadjaljudjaljun tu nanemanemanga. a kiljivak maru tjaljayan anga uta, saka napaparangez tu kumalji a kemudatukemudanga tjara “izua sun” a ku kinipaparangezan aya, a kiljivak nutjacuacuai, tjapaljeceg a patarevan; a kiljivak, maqati a padjengen a patjemamiling.

發表迴響